W ramach szlaku krakowskich murali wracamy bliżej centrum. W tym tygodniu spacerujemy po Podgórzu, które ma sporo do zaoferowania pod względem street artu.
Kontynuujemy „Szlak krakowskich murali” i wkraczamy do dzielnicy XIII Podgórze, która swoim zasięgiem obejmuje nie tylko stare Podgórze, ale też Zabłocie, Płaszów, Rybitwy i fragmenty innych rejonów. Murale w tej dzielnicy oznaczyliśmy na mapie kolorem czarnym. I tradycyjnie zachęcamy do dzielenia się informacjami o innych, pominiętych przez nas muralach. Chętnie dołączymy je do szlaku. Twórzmy go razem!
Kalwaryjska
Zaczynamy wycieczkę na Kalwaryjskiej od strony Ronda Matecznego. Tutaj na dwóch kawałek od siebie oddalonych kamienicach z jakimiś usługami i chyba knajpką są ciekawe (choć małe) kolorowe zrobienia wejścia.
Idąc dalej w kierunku Rynku Podgórskiego ul. Kalwaryjską jej prawą stroną, koniecznie oglądamy się za siebie. My tu sobie idziemy, a na ścianie kamienicy „Biegają”! W krajobraz ulicy ładnie wkomponowany jest wiersz Czesława Miłosza.
Stare Podgórze
Kierujemy się w pobliże Rynku Podgórskiego. Przy ul. Zamoyskiego mamy mural powstały w 2015 roku z okazji 100-lecia połączenia Krakowa z Podgórzem (proj. Dagmara Matuszak) na zlecenie Centrum Kultury Podgórza upamiętniający znanych Podgórzan. Z kolei po drugiej stronie Rynku przy ul. Tatrzańskiej wchodzimy na ostatnio bardzo kontrowersyjne schody. Zostały one pomalowane na kolorowo i ozdobione różnymi cytatami w ramach edycji festiwalu Art Boom w 2013 roku. Z czasem się zniszczyły i wyblakły, więc kilka lat temu je odnowiono ze środków Budżetu Miasta Krakowa. A ostatnio w 2025 roku ktoś je zamalował białą i czerwoną farbą. Niestety podczas zmywania niechcianej warstwy farby, uszkodzona została też ta oryginalna i schody już nie są takie piękne i kolorowe. Zamieszczamy więc zdjęcie archiwalne z 2023 roku.
Na początku Józefińskiej mamy wciąż jeszcze widoczny od 2011 roku mural autorstwa Blu, który przedstawia dzwon i ma kilka różnych tytułów znanych na różnych mapach. Powstał on w ramach festiwalu Art Boom Festival (odbywał się w latach 2009-2015). Wędrując kawałek dalej prosto ulicą natrafiamy na kolejny ciekawy mural. Namalowany rok później przez Filipa Kuźniarza na zlecenie organizatorów literackiego Festiwalu Conrada i Fundacji Sztuki Nowej „ZNACZY SIĘ” mural nawiązuje do sztuki Stanisława Lema. I nie jest to jedyny „lemowski” mural w naszym mieście. Niedaleko Lema jeszcze niedawno był kolejny ciekawy mural. Mayamural powstał w ramach festiwalu „Sztuka gniewu – festiwalu sztuki angażującej” w 2013 roku, kiedy to miał skończyć się kalendarz Majów. Teraz w tym miejscu malowany jest zupełnie nowy obraz chyba z czaplą. Nam udaje się akurat złapać panów muralistów przy pracy, ale może w momencie, gdy Wy to czytacie, mural jest już gotowy.
Przez ul. Na zjeździe przechodzimy ze Starego Podgórza na Zabłocie – nową kolebkę murali. Po drodze na dawnym składzie solnym są pozostałości po typograficznym muralu „Skład poezji: Kraków-Reykjavik” z 2013 roku projektu Pauliny Lichwickiej. Przy ul. Traugutta mamy mural przyrodniczy.
Zabłocie
Na Zabłociu mamy przede wszystkim murale nawiązujące do historii tego miejsca. Przy ul. Przemysłowej na murze, pod który trzeba podejść od ul. Ślusarskiej, przedstawiona jest cała historia Zabłocia począwszy od małej osady, przez otwarcie tu fabryk, zniszczenia wojenne i katastrofę Libetarora po czasy dzisiejsze.
Idąc dalej w kierunku ul. Zabłocie nie przeoczmy kolejnego z murali, który powstał w ramach inicjatywy „101 murali dla Krakowa” i nawiązuje właśnie do katastrofy alianckiego samolotu Liberator, który został zesztrzelony w 1944 roku nad Zabłociem. Kolejny z serii libetatorowych murali to Bomber z 2025 roku, którego zobaczymy za chwilę kontynuując spacer ul. Dąbrowskiego.
Po drodze jeszcze mamy jeden ważny mural. Na skrzyżowaniu Lipowej i Romanowicza jest mur, na którym co jakiś czas tworzony jest nowy malunek. Wszystkie jednak nawiązują tematyką do tragicznych wydarzeń z II wojny światowej. A niedaleko niego jeszcze jeden okaz już nie w tej tematyce.
Okolice Kopca Krakusa
Przechodzimy na skrzyżowanie Nowohucka/Powstańców/Limanowskiego/Wielicka. Pod wiaduktem kolejowym przy wejściu na stację od 2010 roku oglądać możemy fragmenty obrazu Jana Matejki na muralu Tomasza Kubika i Artura Zakrzewskiego „Triumfalna Brama Miasta/Victoria Grunwaldzka”, który powstał w ramach obchodów 400-lecia bitwy.
Z kładki łączącej Kopec Krakusa z fortem Benedykt nad Powstańców Śląskich rozciąga się widok na jeden z najstarszych murali w Krakowie (o ile nie najstarszy). „Silva Rerum” powstał w 2007 roku z okazji obchodów 750-lecia Lokacji Miasta Krakowa na zlecenie agencji Zooteka. Możemy tu wciąż się dopatrzyć obrazkowej historii miasta od jego lokacji po czasy współczesne.
Płaszów
Zrobiło się bardzo historycznie i patriotycznie! Ale wracamy do współczesności. Przechodzimy większy odcinek drogi na ul. Dworcową niedaleko stacji Kraków Płaszów (choć bliżej Wielickiej). Koniecznie musimy tu zobaczyć mural Wiosna autorstwa Mikołaja Rejsa z 2025 roku (a więc kolejna „świeża bułeczka”!). Powstał na pierwsze urodziny fundacji „Zróbmy sobie Kraków”.
Saska, Lipska, Bagry
Do kolejnego muralu trzeba podjechać kawałek, bo aż na skrzyżowanie Saskiej, Płaszowskiej i Przewóz. Tu na bloku rzuca się w oczy mural z przesłaniem, że zwierzęta mogą nas wiele nauczyć.
Niedaleko dalej, na terenie „Shuvary Park” jest sporo graffiti i dwa malunki, które chyba można już uznać za murale. Najciekawszy tu jednak jest bardzo stary i całkiem zaniedbany rysunek nad wejściem do sklepu, przedstawiający łódkę.
Dalej czeka nas mały spacer w okolice MORD-u.
Dla wytrwałych proponujemy jeszcze skierować się w stronę S7 i Brzegów. Tuż przed placem targowym Rybitwy na stacji TRAFO są namalowane domki. A na nowym osiedlu przy ul. Półłanki zobaczyć można jeszcze jeden mural. Jest on na tyle ostatniego z bloków ku uciesze hasających tu zajęcy (a niedługo nowych sąsiadów na nowych osiedlach).
Czy to już wszystkie okazy sztuki ulicznej na Podgórzu? A może Wy wypatrzyliście coś jeszcze?
Do zobaczenia na kolejnym smoczym szlaku! (i w kolejnych muralowych dzielnicach!)
Wcześniejsze wycieczki po innych dzielnicach Krakowa znajdziecie tutaj:
- I. Stare Miasto
- II. Grzegórzki
- III. Prądnik Czerwony i IV Prądnik Biały
- V Krowodrza i VI Bronowice
- VII Zwierzyniec, VIII Dębniki i IX Łagiewniki-Borek Fałęcki
- X Swoszowice, XI Podgórze Duchackie i XII Bieżanów-Prokocim
Wesprzyj Smoka na Suppi lub postaw kawę!
