Gwarki w Olkuszu

Gwarki to nikt inny jak olkusku górnicy. Tak jak i przed wiekami, także teraz można ich spotkać na ulicach miasta na trasie „Srebrnego szlaku gwarków olkuskich”.

Trasa „Srebrnego szlaku gwarków olkuskich” powstała w 2019 roku. Składa się z 16 figurek gwarków umieszczonych w bezpośrednim sąsiedztwie rynku. Można więc je wszystkie szybko i łatwo znaleźć w ramach małego spaceru. Przy okazji można podziwiać samo miasto – zadbane, ładne i „kompaktowe”. Co istotne, wszystkie gwarki związane są z historią Olkusza i jej zabytkami.

Gwarki związane z istniejącą w XVI wieku w Olkuszu mennicą

W XVI i XVII wieku w Olkuszu była ulokowana mennica królewska. Zlokalizowana była oczywiście przy rynku – w miejscu budynku dawnego Starostwa, przed którym teraz spotkać można gwarka wybijającego złote monety.

• gwarek skarbnik – przed budynkiem magistratu przy rynku,
• gwarek wybijający złote monety – pod budynkiem dawnego Starostwa.

Gwarki z orężem

Jako że w mieście znajdowała się mennica, było ono narażone na ataki z zewnątrz. Było otoczone basztami (część z nich jest aktualnie odrestaurowana i/lub oznaczona stosownie) i bronione przez wartowników.

• gwarek z tarczą – przy kościele św. Andrzeja na ul. Basztowej,
• gwarek z mieczem – przed budynkiem Muzeum Regionalnego PTTK przy rynku,
• gwarek z mieczem – przy baszcie na u. Basztowej,
• gwarek halabardnik – na murze kościoła pw. Najświętszej Marii Panny.

Gwarki związane z wydobyciem i obróbką rud metali

Olkusz to też kopalnie – wydobywano tu rudy cennych metali, m.in. ołów i srebro. Było to pierwsze polskie miasto w Polsce, które otrzymało prawa górnicze.

• gwarek hutnik – przy ul. Górniczej,
• gwarek strażak – przy ul. Floriańskiej pod „Bregardą”,
• gwarek murarz – przy ul. Mickiewicza przy kościele św. Andrzeja,
• gwarek kowal – przed budynkiem „Mechanika” na ul. Górniczej,
• gwarek z ołowiem – ma rynku po wschodniej stronie,
• gwarek z górniczą kopaczką – na środku rynku przy wejściu do trasy podziemnej.

Gwarki inne

Te gwarki też są w jakiś sposób związane z Olkuszem. W bazylice św. Andrzeja znajduje się Srebrny Krzyż Gwarków z XVII wieku. Tam, gdzie teraz jest park miejski, w XIV wieku znajdował się kościół i klasztor św. Ducha, a w nim przytułek i szpital dla starych górników. Natomiast gwarek z kołyską to nawiązanie do legendy, że olkuscy górnicy byli tak bogaci, że nawet kołyski dla dzieci zamawiali ze srebra.

• gwarek z herbem – przy Bramie Sławkowskiej,
• gwarek staruszek – w parku miejskim,
• gwarek wędrownik – przy ul. Kościuszki, gdzie dawniej była Brama Krakowska, obok rzeźby rycerza,
• gwarek z kołyską – na rynku u wylotu ul. Krakowskiej,
• gwarek z taczkami – pod budynkiem Centrum Kultury MOK na ul. Szpitalnej,
• gwarek z krzyżem – pod dzwonnicą kościoła św. Andrzeja.

Gwarki łatwo znaleźć, a dodatkową pomoc może stanowić mapka questu.

Do zobaczenia na kolejnym smoczym szlaku!